Iedereen weet wat een knoop is, maar voor de zekerheid toch nog even de uitleg. Een knoop is wanneer een touw op een bepaalde manier om zichzelf of om een andere lijn is gedraaid. Een knoop wordt vaak gebruikt aan het einde van een touw, om het touw aan een ander touw vast te maken, of om het touw aan een voorwerp vast te maken. Het leren van zeemansknopen is leuk en nuttig. Je hebt er veel plezier van wanneer je bijvoorbeeld gaat varen. Bij het varen en zeker bij het zeilen zijn knopen namelijk een handig hulpmiddel. Je kunt er de boot bijvoorbeeld mee vastleggen aan de kade. Wanneer je een boot gaat huren bij Nautal, is het dus zeker aan te raden om een paar scheepsknopen te leren! In deze blog leren we je de volgende knopen:
- De paalsteek
- De mastworp
- De platte knoop
- Een schootsteek
- De kikkersteek
- De achtknoop
De paalsteek maken
Met de paalsteek maak je een lus die niet verschuift in het touw. De lus kan dus niet meer groter of kleiner worden. Dat zorgt ervoor dat er altijd speling is tussen de lus en het voorwerp waar je de paalsteek om bevestigt, zoals een meerpaal. De lus is makkelijk weer los te maken. Deze steek wordt vaak gebruikt om grote boten mee aan te meren. Huur een motorjacht bij Nautal en zie het zelf! Volg deze stappen om een paalsteek te maken:
- Bepaal de grootte van de lus die je wilt maken
- Maak een kleinere lus in het lange uiteinde van het touw
- Haal het korte uiteinde van de lijn door deze kleinere lus, je touw ziet er nu uit zoals het eerste plaatje op onderstaande afbeelding
- Haal het uiteinde achterlangs het lange uiteinde van het touw
- Steek het korte uiteinde terug door de lus
Een ezelsbruggetje om te onthouden hoe deze knoop gaat, klinkt als volgt: Het konijntje komt uit zijn holletje naar buiten, rent om de boom heen en gaat weer terug in zijn holletje.
De mastworp knopen
De mastworp wordt gebruikt om iets te bevestigen aan een paal of een balk. Deze mastworp kan bijvoorbeeld worden gebruikt om stootkussens aan de reling van de boot vast te maken. De knoop wordt altijd ergens omheen geknoopt. De mastworp trekt zichzelf vast wanneer er kracht op de lijn komt te staan. Je kunt de mastworp leggen volgens het volgende stappenplan:
- Maak met het touw een slag om de reling of een paal
- Leg het korte uiteinde kruislings over het touw heen, zodat beide uiteinden een kruis maken
- Sla het korte uiteinde nogmaals om de paal heen
- Haal het korte uiteinde onder deze slag door, zodat er een kort puntje tussen de twee touwen die kruislings om de reling zitten uitkomt.
- Trek de knoop aan
Hoe maak je een platte knoop
De platte knoop is niet alleen handig voor het zeilen, maar ook nuttig voor in het dagelijks leven. Met deze knoop kun je namelijk twee touwen aan elkaar vastmaken. Dit werkt het beste wanneer de twee touwen van een vergelijkbare dikte zijn. De platte knoop lijkt erg op de strik die je op je veters legt. Je maakt een platte knoop namelijk door het eerste gedeelte van het strikken van je veters (voordat je de lussen maakt) twee keer uit te voeren. Het leggen van de platte knoop kan eenvoudig via het volgende stappenplan:
- Leg de uiteinden van de touwen rechts over links over elkaar
- Haal het rechtse touw onder het linkse door
- Leg de touwen nu links over rechts over elkaar
- Haal het linkse touw onder het rechtse door
- Je hebt een platte knoop gemaakt
Let op dat je de stappen 1 en 2 en de stappen 3 en 4 in tegengestelde volgorde uitvoert (eerst links over rechts en dan rechts over links, etc.). Wanneer je tweemaal rechts over rechts of tweemaal links over links doet krijg je namelijk een oud wijf en deze knoop is beduidend minder sterk.
Hoe maak je een schootsteek
Wanneer je twee touwen aan elkaar wilt knopen die niet even dik zijn, kun je het beste de schootsteek gebruiken. De knoop is makkelijk te leggen en ook makkelijk weer los te maken. De knoop halveert wel de belastbaarheid van de touwen. Volg het volgende stappenplan om een schootsteek te maken:
- Leg het eerste touw in een lus, maar laat de uiteinden niet kruisen
- Haal het tweede touw door de lus heen en achter de twee uiteinden van de lus langs.
- Om de dubbele schootsteek te maken kun je het tweede touw twee keer achter beide uiteinden van de lus langs halen.
- Pak het uiteinde van het tweede touw, haal het voor de lus langs, maar achter het tweede touw
- Om de knoop op slip te leggen (waarmee je de knoop makkelijk los kunt maken door aan het uiteinde te leggen) kun je het uiteinde nog een keer terugslaan achter het tweede touw en over de lus
- Trek de touwen aan
De kikkersteek maken
- Haal de lijn eerst een of twee keer onder beide vleugels door, het touw komt dus rond de kikker te zitten
- Vervolgens kun je een of twee keer een 8 maken om de twee uitsteeksels heen
- Haal het uiteinde door het midden van de kikker, waar de touwen elkaar kruisen, onder het touw door, zodat er een ‘knijpsteek’ ontstaat
Wanneer je een zeilboot huurt bij Nautal, zul je zien dat er kikkers op zitten. Een kikker is een haak met twee uitsteeksels, oftewel ‘vleugels’ die vaak op de rand van de boot is gemonteerd. Aan een kikker kun je een lijn bevestigen. De beste manier om dit te doen is met de kikkersteek. Volg de volgende stappen om de kikkersteek te leggen.
Hoe moet je een achtknoop maken?
De achtknoop is misschien wel de makkelijkste knoop van allemaal. Deze knoop wordt vaak op het uiteinde van een touw gelegd, om het uiteinde dikker te maken. Op die manier kan het einde niet doorschieten, bijvoorbeeld wanneer het touw door een ring wordt gehaald. De achtknoop kun je maken door de volgende stappen te volgen:
- Leg het touw in een lus en laat beide uiteinden kruisen. Kruis het korte uiteinde over het lange uiteinde heen
- Haal jet korte uiteinde onder het lange uiteinde door, zodat er een 8 ontstaat
- Haal het touw over de eerste kruising heen, steek het door de lus en trek het aan
Ben je op zoek naar meer handige tips voor je bootvakantie? Lees dan ons artikel met een paklijst voor je bootvakantie.
